Çocuk Gelişimi ve Zorbalık: Beyhan Özge Yersel ile Söyleşi

Çocuk Gelişimi ve Zorbalık: Beyhan Özge Yersel ile Söyleşi

-Aleyna Can (Öğrenci)

Evet çocuk gelişimi ve zorbalık Beyhan Özge Yersel hocamızla beraberiz bugün. Günümüz çocuklarının sosyalçevrelerindeki akran zorbalığıyla nasıl başa çıkılabilir bugün sizinle bunları konuşacağız hocam. Çocuk gelişimi bir bireyin zihinsel, duygusal, sosyal ve fiziksel yönlerden olgunlaşmasını ifade eden karmaşık bir süreç aslında. Ebeveynler,öğretmenler ve bakıcılar olarak bu sürecin doğru yönlendirilmesi bir çocuğun geleceğindeki başarı, mutluluk ve uyum seviyesini önemli ölçüde etkiler. Peki günümüz çocuklarının sosyal çevrelerindeki akran zorbalığı ile nasıl başa çıkılabilir? Hocam siz bu konu hakkında ne düşünüyorsunuz, bunları sormak istiyorum. İlk sorumla başlayayım.

- Beyhan Özge Yersel 

Günümüz çocuklarında zorbalık davranışının çok fazla arttığını görüyoruz bundaki en büyük nedenlerden birisi,aslında değişen toplum ve değişen sosyal medya olsun çevre olsun zorbalığa karşı iten zorbalığa özendiren pek çok içeriğinbir arada görülmesi. Çocuklar, şiddeti en temelde aslında ailelerinden görüyorlar. En basitinden bir şiddet olayı, bir sesini yükseltmek, çocuğa hakaret etmek gibi çok basit şeylerle bile ailelerinden gördükleri, öğrendikleri davranışları çocuklar okullarında akranlarına zorbalık davranışı olarak yansıtabiliyorlar. Bununla birlikte sosyal medyada çok fazla içeriğe maruz kalan çocuklar işte çeşitli sosyal medya uygulamalarında olsun akranlarına karşı yapmış oldukları sözlü hakaretler ya da şiddete varan davranışlarla akran zorbalıklarını arttırabiliyorlar. Bu akran zorbalıkları ile başa çıkabilmek için okul yönetiminin, ailenin ve gerçekten devletteki yöneticilerin, bu konuyla ilgilenen bakanlıkların yoğun bir çalışma içerisinde olması gerekiyor. İş birliğine dayalı yoğun bir çalışma içerisinde herkesin kendi sorumluluklarını bildiği, kendi sorumluluklarını göze alarak neler yapabiliriz konusu üzerinde düşünmeleri gerekiyor.

-Aleyna Can (Öğrenci)

Peki hocam şimdi bu bahsettiğiniz durumda da dikkat ettiğimiz üzere akran zorbalığı yaşayan çocukların duygusalgelişimini çok büyük açıda etkiliyor bu söyledikleriniz. Bunudeğerlendirmek istersek bu çocukların empati yapma şeklinde empati duygularını yitirmelerini onlara geri nasıl kazandırabiliriz?

- Beyhan Özge Yersel 

Aslında akran zorbalığında bir kurban, bir zorba ve bir de izleyenler var. Zorbalıktan en çok çeken grup en çok olumsuz etkilenen grup aslında bizim kurban dediğimiz kesim. Bu kesimin öz güveninin geri kazandırılabilmesi için aslında çok öğretmenlere ve ailelere büyük sorumluluklar düşüyor. Her şeyden önce kurbanının yanında olduğunu bilinmesi, ailelerin bu konu hakkında çocuklarına yardımcı olmak için gerekli çalışmaların yapılması. Cezalandırma sistemini yaş kademelerine göre değişebilir ama bir yaptırımının olması gerekiyor okullarda veya da çeşitli yerlerde. Çünkü çocuklar yaptırım görmedikçe bu davranışları daha fazla pekiştirmeye başlıyorlar. Gerek aileler çocuklarına destek olmalı bu konuda zorbalığı yapan zorbanın da aslında ailesiyle yoğun bir temas içerisinde olmak gerekiyor, çünkü birçok aile çocuğunun zorba olduğunu kabul etmiyor, zorbanın da iyileştirilmesi için okullardaki rehberlik birimlerinin ya da psikolojik danışma merkezlerinin aktif bir şekilde çalışması gerekiyor.

- Aleyna Can (Öğrenci)

Peki bu durumlarda aslında aileler de bir noktada zorba sayılabiliyor. Bunların farkında olmayaraktan, ailelerin seminer gibi bu tarz konferans, konuşma toplumlarında bulunarak bilinçlendirilmesine nasıl bakarsınız?

- Beyhan Özge Yersel 

Kesinlikle gerekli, kesinlikle gerekli. Çünkü birçok aile farkında olmadan çocuğunun duygusal yönden istismar ediyor, işte örnek veriyorum sınava hazırlık sürecinde veya herhangi bir basamakta işte çocuğuna en basitinden; işte ‘sen geri zekâlı mısın?’ gibi hani böyle çok kaba bir tabir oldu belki ama, işte ‘sen neden yapamıyorsun’ veya ihtiyaçlarına zamanında cevap vermeyerek. Aslında çocuğa sen yoksunimajı çiziyor ve bu durum çocuğun, kendisini önemsemesi için kendisinin değerli olduğunu hissetmek için yani bir şekilde bir güç arıyor çocuk aslında bu gücü de karşısındaki akranına zorbalık davranışı sergileyerek buluyor. Aileler nerede hata yaptığını ‘nerede ben yanlış yapıyorum, ben nerede sıkıntılı davranışlarım var?’ bu konuda kendini değerlendirebilmesi için mutlaka ailelere seminerler işte rehberlik hizmetleri belki sosyal medya içeriklerinin buna göre hazırlanması gerekiyor.

- Aleyna Can (Öğrenci)

Yani destek almaları onlar için çok olumlu.

- Beyhan Özge Yersel 

Kesinlikle, okullardaki birimlerin aktif bir şekilde çalışması gerekiyor. Duygusal ihmal ve istismar konusunda özellikle.

- Aleyna Can (Öğrenci)

Bu durumlarda hocam çocuklar aslında benlik saygılarını da zedelenmiş hissediyorlar okulda başarısızlıkları görülebiliyor.Peki zorbalık yaşayan bir çocuğun davranışlarından birey ya da ebeveynleri nasıl onun zorbalığa maruz kaldığını anlayabilir? Ne gibi farklılıklar olur.

- Beyhan Özge Yersel 

Eğer çocuğunuz gerçekten okula gitmekten bir anda soğuduysa veya okulla ilgili çok olumsuz yargıları varsa,arkadaşlık ilişkilerinde ya da öğretmenine karşı olan tutumunda bir değişiklik gözlemliyorsanız, içine kapanma gibi veya tam tersi çok şiddete eğilimli olma gibi değişiklikler gözlemliyorsanız. Bununla birlikte akademik başarısında çok ciddi bir düşüş varsa öğrencinin, çok başarılı iken birdenbirebaşarısız olması gibi. Hiç madde kullanmayan işte sigara ya da farklı şeyler kullanmayan kişilerin, çocukların işte birdenbire bu tip şeyler kullanmaya başladığını düşünüyorsanız kafanızda bir soru işareti oluşabilir. ‘Acaba çocuğumun okulumda herhangi bir sorun mu var? Herhangi bir sıkıntı mı yaşıyor ki çocuğum bu davranışları yöneldi.’ diye öğretmenleriyle iletişime geçip süreç hakkında bir bilgi sahibi olmak, bir takipte bulunmaya başlamak hızlıca gerekiyor.

- Aleyna Can (Öğrenci)

Anladım. Peki okullarda bu zorbalık için, zorbalıkla mücadele için yapılan seminerleri yeterli buluyor musunuz? Hatta bazı okullarda hiç olmuyor bu durum.

 

 

- Beyhan Özge Yersel 

Hiç yeterli bulmuyorum, çünkü şöyle zorba bir konusu biraz aslında kimsenin o topa girmek istemediği bir şey. Yani okullar ailelerle kötü olmak istemiyor, bir taraftan olayın hukuki boyuta yansımasını kimse istemiyor ve tamamen hani bir şekilde üstü kapalı çözülmesi gereken bir konuymuş gibi değerlendiriliyor. Bunun önüne geçmek için çok daha fazla çalışmaları yapılması öğretmenlerin, öğrencilerin sorumluluk alması, ebeveynlerin sorumluluk alması gerekiyor. Ayrıca hani zorbayı da dışlamadan, mağduru da dışlamadan her ikiçocuğu da okula topluma kazandırıp süreci o şekilde lanse etmek daha sağlıklı. Çünkü zorbayı da biz okuldan birçok okul hani cezalandırma yaparak aslında daha fazla şey yapacağını düşünüyor. ‘Çocukları zorbayı ben okuldan atarım ve yoluma bakarım.’ Aslında bu da yanlış çünkü çocuğun okula karşı olan kinini arttırabiliyor bu nedenle daha bilinçli bir şekilde hareket etmeleri her zaman gerekli okullarında çocukları mağdur etmemek adına.

- Aleyna Can (Öğrenci)

Yani eğitim kurumlarında buna yönelik daha fazla seminer yapılması uygun bulduğunuzu anlıyorum buradan. Hocam çok teşekkür ederim bu keyifli sohbetiniz için, zorbalığın çocukların üzerindeki etkileri ve bu konuda genel olarak yapılması gerekenleri konuştuk sizinle, beraber zorbalığauğrayan bir çocuğun, genellikle duygusal ve sosyal gelişimlerine derin izler bırakabilir sizin de söylediğiniz üzere.Bu nedenle aslında yükün ailelerde de çok fazla olduğuna değindik. Hem ailelerin hem de eğitimcilerin dikkatli ve duyarlı olmaları büyük bir önem taşıyor. Herhangi bir anda güvenli ve yapısal bir gelişmeleri için erken müdahale ve anlayışlı bir yaklaşımla aslında çocukların sağlıklı bir şekilde gelişimlerine yardımcı olabiliriz anladığım kadarıyla. Bu konu üzerinde daha da fazla üretim ve çözüm yolları, sosyal fobiyiönlemek adına çalışmalar sürdürülerek arttırılmalıdır. Bu keyifli sohbeti için tekrar size çok teşekkür ediyoruz, bize kattıklarınız için.

- Beyhan Özge Yersel 

Ben teşekkür ederim.